Bölgenin en büyük ikinci gölü.123 km2 büyüklüğünde, deniz seviyesinden 1959 metre yükseklikte ve en derin noktası 42 metre. Çevresi yaklaşık 60 km.  Henüz kirletilememiş ve temiz kalmayı başarabilmiş (ufak tefek kirlenmeler hariç) en mükemmel tatlı su.  Hem yaz turizmine, plaj olma ve turist çekme potansiyeline sahip hem de balıkçılık anlamında yeterli potansiyele sahip bir su. Hatta yaz turizmine verdiği katkı. Üzerinde bulunan AKÇAKALE ADASI’NDA YAPILAN ULUSLARARASI ÇILDIR GÖL FESTİVALİ. Hem de kış turizmine de verdiği destek yadsınamaz. ULUSLARARASI ALTIN KRİSTAL BUZ FESTİVALİ. Hele ki o ESKİMO USULÜ BALIK AVLAMA ve ÜZERİNDE KORKUSUZCA BUZ PATENİ ve ATLI KIZAK GEZİNTİLERİ. Yani özetle Çıldır Gölü yaz ve kış olmak üzere yılın dört mevsiminde gelir getirecek bir potansiyele sahip. Peki, biz Çıldırlılar olarak bu potansiyelin farkında olmamıza rağmen bu potansiyeli gelire dönüştürebiliyor muyuz? Ekonomik girdi sağlayabiliyor muyuz? Bence yerli halkın dışında neredeyse sıfır. Neden? Çünkü Çıldır’la yerli ve yabancı turistin arasına ne yazık ki Kars giriyor. Kars’ın bu potansiyel ekonomiden kazanması yanlış mı? Tabi ki değil. Gayet normal bir durum. Çünkü Kars’ın siyasetçileri, bürokrasisi, turizm ilgilileri ve Kars halkı bu durumun farkında ve kazanç sağlayabilmenin yollarını gayet iyi uyguluyorlar. Peki, gelelim Çıldır’a/ özelinde Ardahan’a. Bu konuda yani potansiyel maddiyatı ekonomisine katma konusunda Çıldır ya da Ardahan ne yapıyor? Bence hiçbir şey. Potansiyel suyun gücünden yararlanarak yüzen bir gemiyi dahi suyun üstünde tutamayan bir bürokrasi ve siyaset var. Yaklaşık üç yıldır on ya da yirmi metrelik bir iskeleyi kıyıya koyamayan ve çürümeye terk edilmiş bir gezinti teknesini yüzdüremeyen bir ilin gelişebilmesi mümkün mü? Tabi ki değil. Peki, Ardahan’ın turizm anlamında bir planı var mı? Ben bilmiyorum. Sanırım yoktur. Olsa haberimiz olurdu. Ardahan Valiliği, Kültür ve Turizm Müdürlüğü aracılığıyla önemli tur şirketleri operatörlerine herhangi bir tanıtım ya da brifing verdi mi? Ardahan’ın da tur kapsamına alınması konusunda tur operatörleri ile bir görüşmesi veya teması oluyor mu bilmiyorum? Olmadığını düşünüyorum. İşte bu konularda hızlı adımlar atılırsa ekonomik katkı sağlama bakımından daha yararlı olur diye düşünüyorum. Tabi ki bu sorunları yazarken, bir de önermede bulunmak istiyorum. Malum ülkemizin birçok yerini gezip görüyorum. Geçen ay içerisinde Akdeniz turu yaparken Burdur’da konaklamıştık. Gece sokaklarda gezerken bir şey dikkatimizi çekti. Atlı faytonlarla şehir turu yaptıranları gördük. Tabi ki belediye izinli faytonlardı. Gece olduğu için de fayton ışıklandırılmış ve güzel bir görüntü verilmişti. Onu görünce bu Çıldır’da neden olmasın diye düşündüm?  Hatta geçtiğimiz yıllarda Abant Gölünü gezerken yine benzer bir durum söz konusu olmuştu. Gölün çevresi güzel bir yürüme şeridi ve araçla gezmek için de parkur da oluşturulmuştu. Bunun da Çıldır Gölü çevresi için yaz kış olmak üzere projelendirilebileceğini düşünüyorum. Zaten kış için atlı kızaklar devrede. Hadi hayvan ögesini devreden çıkaralım. İstanbul Adalar’da ki model elektrikli faytonlar, ya da kızaklar, elektrikli kar motorları devreye sokularak turizme canlılık kazandırılabilir ve ekonomik girdi sağlanabilir diye düşünüyorum.  Hele Ardahan’ın diğer onlarca turizm potansiyellerini de saymıyorum. Zamanı geldiğinde onlara da değineceğim. E o zaman hadi bakalım Ardahan Valiliği, SERKA/Serhat İlleri Kalkındırma Ajansı, Ardahan Üniversitesi, Ardahan Ticaret Odası, Ardahan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Ardahan Belediyesi, Çıldır Kaymakamlığı, Çıldır Belediye Başkanlığı, Ardahan ve Çıldır’ın tüm siyasi partileri, Ardahan Dernekleri, Ardahan Vakıfları, Federasyonlar, STK’lar ve Ardahan/Çıldır halkı verelim el ele kurtaralım Çıldır/Ardahan Turizmini, geliştirelim ekonomimizi. Öyle sadece yılda iki gün yaz ve kış festivali yapmakla turizm girdisi elde edilemez. Hem gençliğe aş, iş hem de halkı kalkındırma fırsatı… Yaşar GELER